AI Overviews là gì?

AI Overviews là tính năng mới được Google giới thiệu rộng rãi từ tháng 5/2024, sau nhiều tháng thử nghiệm. Khi người dùng tìm kiếm một chủ đề nhất định – đặc biệt là các câu hỏi dạng tổng hợp như “Làm sao để giảm cân lành mạnh?” hoặc “Tại sao bầu trời có màu xanh?” – Google không còn chỉ trả về danh sách các đường link như trước, mà hiển thị một đoạn trả lời ngắn, súc tích do AI tạo ra, ngay ở đầu kết quả tìm kiếm.

Phần nội dung này được xây dựng bằng cách trích xuất, tổng hợp thông tin từ hàng trăm trang web khác nhau – trong đó có cả các trang tin tức lớn như CNN, BBC, VnExpress, Zing News… Tuy nhiên, người dùng giờ đây không cần click vào bất kỳ liên kết nào để có câu trả lời.

Tác động tiêu cực: Lượng truy cập sụt giảm mạnh

Theo một báo cáo từ nền tảng phân tích Similarweb, các trang tin tức, blog và trang thông tin sức khỏe… đã chứng kiến lượng truy cập từ Google giảm từ 10% đến 40% chỉ trong 2 tháng sau khi AI Overviews được mở rộng tại Mỹ và một số thị trường lớn.

Các trang phụ thuộc nhiều vào lưu lượng tìm kiếm tự nhiên (organic traffic) đang chịu ảnh hưởng nặng nề:

• Trang tin tức chuyên giải thích (explainer) như HowStuffWorks hoặc WebMD mất đi hàng triệu lượt xem mỗi tháng.

• Blog cá nhân và diễn đàn chuyên môn chứng kiến sự sụt giảm từ 25% – 50% truy cập.

• Các trang thương mại điện tử trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và thực phẩm cũng bị ảnh hưởng do người dùng không cần nhấp vào để xem đánh giá hay công dụng sản phẩm.

Vì sao các nhà xuất bản "không thể làm gì"?

Google luôn khẳng định rằng họ vẫn trích dẫn nguồn ở phần cuối của AI Overviews. Tuy nhiên, các liên kết này không được hiển thị nổi bật, đôi khi nằm ngoài tầm nhìn trên giao diện điện thoại. Ngoài ra, việc người dùng đã đọc được phần trả lời ngắn gọn ngay trên kết quả tìm kiếm khiến nhu cầu nhấp vào trang web gần như biến mất.

Thêm vào đó, các nhà xuất bản không thể chọn tham gia hay từ chối việc nội dung của họ được sử dụng để huấn luyện và tổng hợp bởi AI Overviews – ít nhất là trong mô hình hiện tại.

Nguy cơ "hút máu nội dung" và sự bất cân xứng quyền lực

Nhiều chuyên gia truyền thông so sánh AI Overviews với một hình thức "hút máu nội dung" (content scraping 2.0), trong đó Google khai thác nội dung của bên thứ ba để duy trì sự thống trị của mình, nhưng không chia sẻ lợi ích tương xứng với nguồn tạo ra nội dung.

David Chavern – Chủ tịch Liên minh Truyền thông Tin tức Mỹ (News Media Alliance) – nhận định:

“Nếu mọi người không truy cập vào các trang tin để đọc chi tiết, thì mô hình kinh doanh của báo chí – vốn đã mong manh – sẽ sụp đổ.”

Liệu có giải pháp nào?

Trong bối cảnh đó, các tổ chức báo chí đang tìm cách phản kháng:

• Một số nhóm đang vận động cho luật bắt buộc chia sẻ doanh thu giữa nền tảng AI và các nhà xuất bản – như mô hình "quyền liên kết báo chí" mà châu Âu đang áp dụng.

• Một số trang web đang giới hạn quyền truy cập của bot AI, chẳng hạn chặn trình thu thập dữ liệu của Google AI.

• Các công cụ như Paywall hoặc đăng ký hội viên cũng được tăng cường để tạo nguồn thu độc lập khỏi Google.

Tuy nhiên, đây chỉ là những giải pháp tạm thời, bởi quyền lực thị trường vẫn nghiêng mạnh về phía các nền tảng công nghệ lớn.

Kết luận: Kỷ nguyên hậu click và tương lai báo chí số

Việc Google triển khai AI Overviews đang định hình lại cách con người tiếp cận thông tin trên Internet. Thay vì dẫn người dùng đến nguồn gốc nội dung, giờ đây Google cung cấp thông tin ngay tại "cửa ngõ", biến mình từ công cụ tìm kiếm thành điểm đến cuối cùng.

Dù mang lại sự thuận tiện cho người dùng, hệ quả là các nhà sản xuất nội dung – bao gồm cả báo chí truyền thống lẫn tác giả độc lập – đang bị gạt ra khỏi chuỗi giá trị.

Nếu không có sự thay đổi về mặt pháp lý hoặc mô hình kinh doanh mới, ngành báo chí số đang đối mặt với một tương lai đầy bất ổn.

Địa chỉ: 382/3 Sư Vạn Hạnh, Phường Vườn Lài, Thành phố Hồ Chí Minh

Tel: 0838 357 385

Email: info@hungdungvn.com

https://hungdungvn.com/

⚜Nhân Viên Kinh Doanh/Tư vấn khách hàng

Mr Hùng(Tel/Zalo): 0908178978

Mr Trí(Tel/Zalo): 0589478255

⚜Hỗ Trợ Kỹ Thuật                                          

Mr Thành(Tel/Zalo): 0903053553

Mr Khánh(Tel/Zalo): 0899256331